Kobiety w dobie PRL-u

Zanim przez zachodni świat lat 60. i 70. XX w. przetoczyła się druga fala feminizmu, domagając się równouprawnienia na rynku pracy i prawa do aborcji, kobietom mieszkającym za żelazną kurtyną dokładnie nakreślono, jak powinno wyglądać ich życie oraz służba dla „socjalistycznego raju”.

Proces kształtowania kobiety doby socjalizmu rozpoczął się tuż po II wojnie światowej, gdy narzucona przez radzieckiego okupanta komunistyczna ideologia szukała metod wypracowania nowego modelu „idealnego” społeczeństwa. Dla władzy ludowej od początku było jasne, że powrót do przedwojennych struktur społecznych, w których zarobkowo pracowały jedynie kobiety zmuszone do tego przez sytuację materialną, nie jest możliwy. Wojna, podczas której po raz pierwszy w historii kobiety wystąpiły z bronią w ręku w charakterze żołnierzy, na zawsze i nieodwracalnie zmieniła sposób postrzegania potencjału płci żeńskiej w społeczeństwie. W dodatku zrujnowany kraj rozpaczliwie potrzebował do swojej odbudowy każdej pary rąk – bez względu na płeć. Ponadto nie bez znaczenia pozostawał oczywisty fakt, że tuż po wojnie kobiet było po prostu więcej.

Dlatego władza ludowa już od końca lat 40. podkreślała konieczność zaangażowania całego społeczeństwa w dzieło odbudowy państwa. Temat emancypacji kobiet najsilniej wybrzmiał w propagandowym przekazie podczas próby zrealizowania planu sześcioletniego (lata 1950–1955; oficjalnie nazywany był „planem budowy podstaw socjalizmu”). Stanowił de facto plan gospodarczy ukierunkowany na zdefiniowanie gospodarki...